Rozpoznanie - ciąg dalszy.
BADANIA OBRAZOWE
Badanie radiologiczne:
- Ocena zmienionego obszaru kości lub stawu -> zdjęcia RTG w płaszczyznach prostopadłych.
- Stawy i kości położone dogłowowo + obwodowo do zmienionego obszaru -> powinny znaleźć się na zdjęciach RTG.
- Zobrazowanie danego stawu -> konieczne ułożenie kończyny w pozycji umożliwiającej pełną ocenę wszystkich elementów stawu.
- Badanie radiologiczne -> 1) określa położenie zmian kostnych, 2) określa rozmieszczenie zmian kostnych, 3) dostarcza info. nt. zaawansowania zmian w gęstości kości, 4) umożliwia wykrycie zmian podchrzęstnych.
- Radiograficzne zmiany w gęstości kości -> zależne od zmian w 1) w procesie tworzenia kości i 2) w procesie resorpcji kości.
- Tworzenie kości -> pojęcie ‘ zmiany wytwórcze’.
- Utrata wysycenia kości -> pojęcie ‘zmiany osteolityczne’.
- Procesy wytwórcze w kości + procesy osteolityczne -> pojęcie ‘zmiany mieszane’.
- Widoczny na radiogramach obrzęk stawów -> częsty związek z obecnością wysięku w stawie.
- Przy zerwaniu więzadła krzyżowego przedniego w stawie kolanowym -> na zdjęciu RTG 1) widoczny wysięk w stawie (prowadzący do dogłowowego ściśnięcia poduszki tłuszczowej), 2) widoczne wzmocnienie przyśrodkowe (przerost przyśrodkowej torebki stawowej + zwłóknienie okołostawowe).
Badanie ultrasonograficzne:
- Badanie USG ->1) badanie uzupełniające do bad. radiologicznego, 2) szczególnie przydatne przy różnicowaniu zmian (a) wewnątrzstawowych i (b) okołostawowych, 3) pomocne w określaniu (c) charakteru i (d) struktury opuchlizny.
- Zaburzenia wymagające różnicowania + ukierunkowanie dalszych czynności diagnostycznych -> sporządzenie listy w oparciu o cechy różnicujące 1) płyn, 2) tkanki, 3) gaz -> w korelacji z 4) odpowiednią echogenicznością i 5) rozmieszczeniem zmian.
Scyntygrafia kości:
- Scyntygrafia -> technika podania radioaktywnych izotopów -> dla dokładniejszej oceny rozległości procesu chorobowego.
- Radioizotopy odkładają się w -> 1) tkankach o zwiększonym unaczynieniu, 2) miejscach o większej aktywności metabolicznej jak (a) tkanki objęte zapaleniem, (b) obszary po urazie, (c) zmiany nowotworowe.
- Szczególnie przydatna -> w wykryciu utajonej choroby.
- Wychwyt radioizotopów przez tkanki miękkie -> obserwuje się chwilę po podaniu środków (po 4-8 minutach).
- Wychwyt izotopu przez kości -> obserwuje się później po podaniu środków (po 2-8 godzinach).
- Scyntygrafia kości -> wykonywana w dużych ośrodkach referencyjnych.
Tomografia komputerowa (TK):
- TK -> zaawansowana forma badania radiologicznego.
- Technika wykonująca obrazy -> 1) w płaszczyźnie (a) poprzecznej (na przekroju), (b) strzałkowej, (c) czołowej, 2) trójwymiarowe.
- Szczególnie przydatna -> 1) w rozpoznawaniu i 2) opisywaniu zmian kostnych.
- Obrazowanie TK + zintegrowane oprogramowanie wytwarzające obrazy trójwymiarowe -> dużo dokładniejszy obraz.
- TK + wzmocnienie kontrastowe obrazu -> info. o rozległości obrzęku + innych zmian prowadzących do powiększenia objętości tkanek miękkich.
- Najdokładniejsza metoda oceny zmian kostnych.
Rezonans magnetyczny (MR):
- Badanie MR -> info. o budowie 1) tkanek miękkich, 2) kości.
- Technika wykonująca obrazy -> 1) w płaszczyźnie (a) poprzecznej (na przekroju), (b) strzałkowej, (c) czołowej, 2) trójwymiarowe.
- W medycynie ludzkiej MR przydatny do oceny zmian patologicznych -> 1) w stawach, 2) w mięśniach.
Inne metody diagnostyczne:
- Do ustalenia ostatecznego rozpoznania dodatkowo wykonuje się -> 1) badanie cytologiczne, 2) biopsję, 3) badanie biochemiczne, 4) badanie mazi stawowej, 5) posiewy, 6) inne.
