O zaburzeniach cyklu rujowego i niepłodności u suk (ciąg dalszy).
NIEPRAWIDŁOWY CYKL RUJOWY Z NIEPRAWIDŁOWYM OKRESEM MIĘDZYRUJOWYM
- Do tej grupy zaliczamy -> 1) zbyt krótkie odstępy między rujami, 2) zbyt długie odstępy między rujami, 3) całkowity brak rui.
- Zbyt krótki okres między rujami -> 1) trwa mniej niż 4 m-ce, 2) zaburzenie z cyklem owulacyjnym, 3) zaburzenie z cyklem bezowulacyjnym.
- Cykle bezowulacyjne -> 1) zachowania typowe dla fazy proestrus i estrus, 2) szybkie wejście w fazę przypominającą okres porujowy, 3) po krótkim czasie - znów pojawiają się cechy rui bez wzrostu stężenia progesteronu.
- Ruja podzielona -> 1) prawidłowe objawy przedrujowe, 2) objawy ustępują po kilku dniach, 3) po objawach nie następuje ruja właściwa -> objawy-> (a) obrzęk sromu, (b) surowiczo-krwisty wypływ z pochwy, (c) cykl przechodzi w fazę anestrus, (d) po 4-6 tygodniach występuje płodna ruja właściwa.
- Prawidłowa owulacja + skrócony okres międzyrujowy -> u samic dużych ras genetycznie predysponowanych.
- Okres rujowy przedłużony -> 1) jeśli trwa dwa razy dłużej niż typowy dla danej suki lub rasy -> jeśli trwa ponad 10 m-cy (z wyjątkiem kilku ras afrykańskich), 2) związek z występowaniem ‘cichych rui’ (objawy przedrujowe + ruja właściwa niewidoczne).
- Najczęstsza przyczyna przedłużonego okresu międzyrujowego -> niedoczynność tarczycy.
- Dalsze przyczyny -> 1) niedoczynność kory nadnerczy, 2) nadczynność kory nadnerczy, 3) wyniszczenie, 4) otyłość, 5) rozrost torbielowaty błony śluzowej macicy, 6) torbiele jajnikowe.
- Brak cyklu jajnikowego -> 1) pierwotny anestrus, 2) wtórny anestrus.
- Pierwotny anestrus -> samica nigdy nie miała cyklu jajnikowego (lub została wysterylizowana).
- Wtórny anestrus -> samica miała jeden lub kilka cykli jajnikowych (które następnie ustały).
- Niektóre samice dużych ras -> pierwsza ruja w wieku 2 lat.
- Samice małych ras -> zanim wyraźnie nastąpi widoczny cykl rujowy -> możliwe ciche ruje.
- Wtórny anestrus rozwija się na skutek -> 1) choroby tarczycy, 2) innych chorób endokrynologicznych, 3) zaburzeń niezwiązanych z aktywnością hormonów, 4) obojnactwa, 5) zabiegu owariohisterektomii (zabieg wykonany w przeszłości, niezgłoszony), 6) cichych rui, 7) zastosowania leków, 8) wad wrodzonych (niedorozwój), 9) wad nabytych (nowotwór) jajników, 10) zapalenia jajników tła immunologicznego, 11) pierwotnych chorób układowych.
- Przyczyny cichych rui -> nie są znane.
