WYBRANE PRZYCZYNY I OBJAWY ŻÓŁTACZKI U KOTÓW
PRZYCZYNY WĄTROBOWE
zapalenie dróg żółciowych/zapalenie dróg żółciowych i wątroby:
- wywiad -> epizody zmniejszonego apetytu, ospałości, utraty masy ciała, sporadyczne wymioty,
- badanie kliniczne -> osowienie, zaniedbany wygląd, żółte błony śluzowe, wychudzenie, ± powiększenie wątroby (czasami przebiega bezobjawowo z okresową niewielką ospałością i brakiem łaknienia), ± gorączka, ± wodobrzusze,
- badania laboratoryjne -> łagodna niedokrwistość nieregeneratywna (Ht 20-25%), liczba leukocytów prawidłowa lub ↑ (neutrofilia z przesunięciem obrazu w lewo), umiarkowanie ↑ aktywność ALT, nieznacznie lub umiarkowanie ↑ aktywność ALP, w niektórych przypadkach ↓ stężenia albumin, ↑ globulin, ↓ BUN, ↑ kwasów żółciowych w surowicy, ↑ amoniaku w osoczu lub ↓ tolerancji amoniaku oraz ± dodatni wynik posiewu bakteriologicznego żółci (głównie E. coli); płyn w jamie brzusznej (przesięk);
stłuszczenie wątroby idiopatyczne:
- wywiad -> utrzymujący się brak łaknienia, otyłość, ospałość, utrata masy ciała, stres,
- badanie kliniczne -> osowienie, zaniedbany wygląd, żółte błony śluzowe, odwodnienie; koty niekiedy nadal otyłe,
- badania laboratoryjne -> nieznaczna niedokrwistość nieregeneratywana (Ht 20-25%), prawidłowa liczba leukocytów, nieznacznie lub umiarkowanie ↑ aktywność ALT; umiarkowanie lub znaczne ↑ aktywności ALP, ↓ stężenia albumin, ↓ BUN, ↑ kwasów żółciowych w surowicy; ↑ amoniaku w osoczu lub ↓ tolerancji amoniaku, w niektórych przypadkach ↑ czas krzepnięcia po aktywacji, ↑ czas kefalinowy i ↑ czas trombinowy;
wtórne do innych procesów chorobowych - cukrzyca, przewlekły brak łaknienia lub niedożywienie na tle wielu innych zaburzeń, leki lub toksyny, posocznica:
- wywiad -> zmienny - zależny od pierwotnej przyczyny; utrzymujący się brak łaknienia, otyłość, ospałość, utrata masy ciała, stres,
- badanie kliniczne -> zmienne - zależne od pierwotnej przyczyny; osowienie, zaniedbany wygląd, żółte błony śluzowe, odwodnienie; koty niekiedy nadal otyłe,
- badania laboratoryjne -> zmienne - zależne od pierwotnej przyczyny; nieznaczna niedokrwistość nieregeneratywna (Ht 20-25%), prawidłowa liczba leukocytów, nieznacznie lub umiarkowanie ↑ aktywność ALT; umiarkowanie lub znaczne ↑ aktywności ALP, ↓ stężenia albumin, ↓ BUN, ↑ kwasów żółciowych w surowicy; ↑ amoniaku w osoczu lub ↓ tolerancji amoniaku, w niektórych przypadkach ↑ czas krzepnięcia po aktywacji, ↑ czas kefalinowy i ↑ czas trombinowy;
zakaźne zapalenie otrzewnej (FIP):
- wywiad -> utrzymująca się apatia, zmniejszony apetyt, spadek masy ciała,
- badanie kliniczne -> osowienie, odwodnienie, gorączka (39,4-40,6 ℃), żółte błony śluzowe, powiększenie obrysu brzucha (wodobrzusze) i duszność (płyn w jamie opłucnej) przy postaci wysiękowej, w niektórych przypadkach zapalenie przedniego i tylnego odcinka błony naczyniowej oka,
- badania laboratoryjne -> niewielka lub umiarkowana niedokrwistość nieregeneratywna (Ht 18-25%), zmienna liczba leukocytów, aktywność ALT i ALP w normie, w niektórych przypadkach ↑ stężenie globulin (gammopatia poliklonalna), płyn z jamy otrzewnej i opłucnej (zmodyfikowany przesięk z dużą zawartością białka - >3,0 g/dl);
choroby związane z zakażeniem wirusem białaczki kotów - chłoniak, zaburzenia mieloproliferacyjne, immunosupresja z zakażeniem bakteryjnym:
- wywiad -> ospałość, brak łaknienia, wymioty, utrata masy ciała,
- badanie kliniczne -> gorączka, osowienie, odwodnienie, żółte błony śluzowe, czasami powiększenie wątroby,
- badania laboratoryjne -> niedokrwistość nieregeneratywna, neutropenia z patologicznym przesunięciem obrazu w lewo, czasami komórki nowotworowe we krwi krążącej, małopłytkowość, aktywność ALT prawidłowa lub nieznacznie ↑, ↑ aktywność ALP, ± dodatni wynik na obecność wirusa białaczki kotów, ± zmiana nowotworowa lub płyn widoczne w zdjęciach RTG, limfocyty o cechach złośliwości potencjalnie widoczne w płynie po barwieniu metodą Wrighta-Giemsey;
bakteriemia/posocznica:
- wywiad -> osowienie, brak łaknienia, osłabienie,
- badania kliniczne -> temperatura ciała obniżona lub gorączka; osowienie; odwodnienie; żółtaczka (jeśli jest - o niewielkim nasileniu); czasami widoczne źródła zakażenia (np. ropień, ropny wypływ z dróg rodnych),
- badania laboratoryjne -> upośledzenie wydzielania bilirubiny sprzężonej przez hepatocyty prowadzące do czynnościowego zastoju żółci; nieznacznie lub umiarkowanie ↑ aktywność ALP, aktywność ALT prawidłowa lub ↑;
leki lub toksyny - acetaminofen, tetracykliny, ketokonazol, itrakonazol, metimazol:
- wywiad -> silne otępienie; bladość lub sinica błon śluzowych; nieznaczna żółtaczka lub brak; obniżona temperatura ciała; duszność, brak łaknienia, wymioty, osowienie w ciągu kilka dni od podania leku,
- badanie kliniczne -> osowienie, ± gorączka, odwodnienie, żółte błony śluzowe,
- badania laboratoryjne -> zmienne wartości Ht i białka całkowitego, ↑ liczba leukocytów (leukogram zapalny lub stresowy), umiarkowanie ↑ ALP, ↑ stężenie kwasów żółciowych w surowicy, bilirubinuria;
nowotwory - związane z zakażeniem wirusem białaczki (chłoniak), inne (pierwotne lub przerzutowe):
- wywiad -> ospałość, brak łaknienia, wymioty, utrata masy ciała, zmniejszony apetyt, sporadyczna biegunka,
- badanie kliniczne -> osowienie, żółtaczka, żółte błony śluzowe, ± powiększona wątroba w badaniu palpacyjnym, zmiana guzowata w jamie brzusznej, w nielicznych przypadkach wodobrzusze,
- badania laboratoryjne -> nieznaczna lub znaczna niedokrwistość nieregeneratywna (Ht 18-25%), liczba leukocytów prawidłowa lub ↑ z leukogramem zapalnym lub stresowym, aktywność ALT zazwyczaj prawidłowa lub nieznacznie ↑, aktywność ALP prawidłowa lub znacznie ↑, zmiana nowotworowa, wodobrzusze lub powiększenie wątroby widoczne radiograficzne i ultrasonograficznie w niektórych przypadkach (zmodyfikowany przesięk z umiarkowaną zawartością białka - 3,0-4,5 g/dl) z dominującą ilością neutrofili w rozmazie.
