Krtań, tchawica i oskrzela są bardzo wrażliwe na dotyk, stąd nadmierna ilość wydzieliny lub obcy materiał w drogach oddechowych bez trudu wywołują efekt kaszlu.
DEFINICJE
- Kaszel -> nagłe, głośne i silne pozbycie się ‘zawartości’ płuc.
- Kaszel, zwłaszcza mokry -> w końcowym etapie prowadzi do krztuszenia, mylnie interpretowanego jako ulewanie i/lub wymioty.
- Krwioplucie -> odkasływanie krwi z dolnych dróg oddechowych.
- Krwawienie z nosogardzieli -> krew pojawiająca się w jamie ustnej na skutek ulewania/wymiotów.
PATOFIZJOLOGIA
- Niezależnie jaka jest przyczyna kaszlu -> podczas kaszlu następuje nagłe ściśnięcie dróg oddechowych, które może 1) wywołać albo 2) nasilić proces zapalny w drogach oddechowych -> czego konsekwencją będzie wzmożona reakcja kaszlowa.
- Kaszlowi mogą towarzyszyć zmiany zwyrodnieniowe -> 1) w nabłonku oddechowym, 2) ostatecznie - na ścianach oskrzeli.
- Kaszel może prowadzić do -> 1) zapaści oskrzeli, 2) rozstrzeni oskrzeli.
- Umiejscowienie receptorów kaszlu pozwala na określenie, skąd ów kaszel pochodzi -> 1) z górnych dróg oddechowych, 2) z dolnych dróg oddechowych, 3) z układu sercowo-naczyniowego.
- Krwioplucie pojawia się wtórnie do -> 1) zapalenia naczyń krwionośnych w oskrzelach i/lub płucach, 2) nadciśnienia płucnego, 3) pierwotnych zaburzeń hemostazy.
- Choroba zatorowo-zakrzepowa tętnicy płucnej -> potencjalne powikłanie dirofilariozy, które w konsekwencji prowadzi do odkrztuszania krwi.
- Zapalenie naczyń krwionośnych -> 1) reakcja zapalna na czynniki zakaźne, 2) przy chorobie (autoimmunologicznej, nowotworze, urazie).
- Nadciśnienie płucne -> bardzo wiele przyczyn.
Przyczyny kaszlu u psów i kotów:
zwyrodnieniowe:
- górne drogi oddechowe -> 1) porażenie krtani, 2) zapaść tchawicy,
- dolne drogi oddechowe -> 1) zwłóknienie płuc, 2) zapaść tchawicy/oskrzeli, 3) rozstrzeń oskrzeli,
- układ sercowo-naczyniowy -> choroba zwyrodnieniowa zastawek z powiększeniem lewego przedsionka i/lub obrzękiem płuc;
wady:
- górne drogi oddechowe -> brak,
- dolne drogi oddechowe -> brak,
- układ sercowo-naczyniowy -> 1) podzastawkowe zwężenie aorty, 2) przetrwały przewód tętniczy;
metaboliczne:
- górne drogi oddechowe -> brak,
- dolne drogi oddechowe -> brak,
- układ sercowo-naczyniowy -> brak;
żywieniowe:
- górne drogi oddechowe -> brak,
- dolne drogi oddechowe -> brak,
- układ sercowo-naczyniowy -> brak;
nowotwory:
- górne drogi oddechowe -> 1) krtań, 2) gardło, 3) tchawica,
- dolne drogi oddechowe -> 1) śródpiersie, 2) oskrzela, 3) płuca,
- układ sercowo-naczyniowy -> brak;
zapalenie tła immunologicznego (np. alergie) / zakaźne:
- górne drogi oddechowe -> 1) zapalenie gardła, 2) zapalenie tchawicy, 3) zapalenie krtani,
- dolne drogi oddechowe -> 1) zapalenie płuc (bakteryjne, wirusowe), 2) grzybicze, 3) pasożytnicze, 4) pierwotniacze, 5) zapalenie oskrzeli, 6) astma, 7) nacieki eozynofilowe w płucach, 8) płyn w jamie opłucnej,
- układ sercowo-naczyniowy -> dirofilarioza;
idiopatyczne:
- górne drogi oddechowe -> brak,
- dolne drogi oddechowe -> brak,
- układ sercowo-naczyniowy -> 1) kardiomiopatia rozstrzeniowa, 2) kardiomiopatia przerostowa;
toksyny:
- górne drogi oddechowe -> brak,
- dolne drogi oddechowe -> wdychanie gazów lub dymu,
- układ sercowo-naczyniowy -> brak;
uraz:
- górne drogi oddechowe -> ciało obce,
- dolne drogi oddechowe -> ciało obce,
- układ sercowo-naczyniowy -> ciało obce;
naczyniowe:
- górne drogi oddechowe -> brak,
- dolne drogi oddechowe -> brak,
- układ sercowo-naczyniowy -> zakrzepica płuc.
Przyczyny nadciśnienia płucnego:
PIERWOTNE (idiopatyczne);
PRZEWLEKŁE NIEDOTLENIENIE PĘCHERZYKÓW PŁUCNYCH:
- choroba oskrzeli i tkanki śródmiąższowej płuc,
- niedrożność dróg oddechowych,
- hipowentylacja - zespół Pickwicka (śmiertelna otyłość);
PRZEWLEKŁA LEWOKOMOROWA NIEWYDOLNOŚĆ SERCA;
CHOROBA ZATOROWO-ZAKRZEPOWA PŁUC:
- stany nadmiernej krzepliwości krwi -> 1) niedobór antytrombiny (enteropatia białkogubna, nefropatia białkogubna), 2) choroby nadnerczy (nadczynność kory nadnerczy - egzogenna/endogenna), 3) nadostry zespół rozsianego krzepnięcia wewnątrznaczyniowego (bakteriemia, zapalenie trzustki, nowotwór, uraz, niedokrwistość hemolityczna tła immunologicznego),
- dirofilarioza.