Klasyfikacja oparta na częstotliwości pracy serca z klinicznego punktu.
KLASYFIKACJA
Zaburzenia rytmu:
- tachyarytmie -> z przyspieszoną pracą serca,
- bradyarytmie -> ze spowolnioną pracą serca,
- arytmie przebiegające z prawidłową częstotliwością pracy serca.
BRADYARYTMIE
bradykardia zatokowa:
- miarowy rytm zatokowy o częstotliwości wolniejszej od fizjologicznej - u psów ok. 60-70 uderzeń/min, u kotów - poniżej 120,
- częste przyczyny fizjologiczne -> niedoczynność tarczycy, hipotermia, działanie zwiększające napięcie nerwu błędnego (np. ucisk na gałki oczne lub na zatokę tętnicy szyjnej),
- może być fizjologicznym stanem u psów ras krótkoczaszkowych, psów o atletycznej budowie ciała lub w czasie snu,
- przyczyny patologiczne -> różne choroby metaboliczne, zwiększone ciśnienie wewnątrzczaszkowe, choroby układu oddechowego, zatrucie lekami (np. środki anestetyczne, opioidy, leki uspokajające, beta-blokery),
- nie leczy się arytmii samej w sobie - leczy się jej pierwotną przyczynę;
zahamowanie zatokowe:
- brak wytwarzania impulsów w węźle SA -> przerwa w prawidłowym rytmie zatokowym,
- ‘zespół chorego węzła zatokowego’ (ang. sick sinus syndrome, SSS),
- SSS - tylko u psów, rasy predysponowane - sznaucery miniaturowe, cocker-spaniele, west highland white teriery,
- przyczyny - nie zostały dokładnie poznane,
- w badaniu histopatologicznym - zwłóknienie tkanek,
- optymalny sposób leczenia - wszczepienie rozrusznika serca;
zatrzymanie akcji przedsionków:
- całkowity brak depolaryzacji przedsionków,
- różnicowanie - 1) utrwalone zatrzymanie akcji przedsionków (np. miopatia mięśnia przedsionków, “cichy przedsionek”), 2) hiperkaliemia, 3) silne zatrucie digoksyną,
- utrwalone zatrzymanie akcji przedsionków -> rzadka nabyta miopatia przedsionkowa psów, najczęściej rozpoznawana u springer spanieli, u kotów - niezwykle rzadko,
- rodzaj kardiomiopatii lub zapalenia mięśnia sercowego prowadzący do zniszczenia mięśnia przedsionków,
- leczenie farmakologiczne - nieskuteczne lub znikome efekty,
- elektrostymulacja serca może pomóc złagodzić -> 1) objawy zastoinowej niewydolności serca, 2) nietolerancję wysiłkową, 3) omdlenia na skutek bradykardii,
- długofalowe rokowanie - niekorzystne (postępujące uszkodzenie mięśnia sercowego);
rytmy zastępcze:
- węzeł SA - naturalny fizjologiczny rozrusznik serca,
- komórki przedsionków, obszar węzła AV, układ Hisa-Purkiniego - zastępcze rozruszniki serca, położone ‘niżej’ w układzie przewodzącym,
- tzw. niższe rozruszniki generują impulsy elektryczne w chwili, kiedy nadrzędne rozruszniki nie funkcjonują lub impulsy przez nie wytwarzane - zanim dotrą do komór - zostaną zablokowane,
- zastępcze rozruszniki serca produkują fale depolaryzacji -> fale te nazywa się rytmami zastępczymi, gdyż ‘ratują’ serce przed asystolią komorową tj. brakiem akcji komór,
- rytmy te określa się na podstawie lokalizacji anatomicznej -> 1) rytmy zastępcze z łącza, 2) zastępcze rytmy komorowe,
- naturalna częstotliwość wyładowań łącza AV (rytmy zastępcze z łącza) - ok. 40-60 uderzeń/min,
- naturalna częstotliwość akcji komór (komorowy rytm zastępczy) - ok. 20-40 uderzeń/min;
blok przedsionkowo-komorowy drugiego stopnia:
- okresowy brak przewodzenia impulsów przez węzeł AV,
- dwa typy -> 1) blok typu Mobitz I, 2) blok typu Mobitz II,
- blok typu Mobitz I - anatomicznie znajduje się niżej w łączu AV (tj. w pęczku Hisa), odzwierciedla procesy patologiczne w układzie bodźcoprzewodzącym, ostrożniejsze rokowania,
- blok typu Mobitz II - w większości przypadków rozwija się na skutek zmian patologicznych w sercu, osłuchowo - niemiarowość;
blok przedsionkowo-komorowy trzeciego stopnia:
- całkowite i trwałe zablokowanie przekaźnictwa przez węzeł AV,
- żaden bodziec, który dociera z przedsionków -> nie zostaje przekazany do komór,
- następstwo poważnych zmian patologicznych w sercu,
- osłuchowo - miarowa bradykardia, częstotliwość pracy serca zależna od miejsca powstawania rytmu zastępczego,
- zaawansowana bradykardia - z reguły 20-50 uderzeń/min -> osłabienie, zapaść, zastoinowa niewydolność serca,
- w przypadku zaprzestania funkcjonowania rytmu zastępczego -> znaczne ryzyko nagłej śmierci,
- postępowanie farmakologiczne - rzadko ma jakiekolwiek korzystne działanie,
- wszczepienie rozrusznika serca - jedyna skuteczna metoda leczenia;
zatrzymanie akcji komór:
- asystolia komorowa -> całkowity brak depolaryzacji komór,
- rytm ten nie prowadzi do powstania fali tętna -> jednoznaczne zatrzymanie akcji serca,
- inna forma tej arytmii -> ‘rozkojarzenie elektryczno-mechaniczne’,
- przyczyny -> zaawansowane choroby serca, zaburzenia niekardiologiczne (np. silne niedotlenienie, posocznica, wstrząs, znaczne zaburzenia elektrolitowe),
- złe rokowanie,
- działania resuscytacyjne.
