Choroba ogólna może być przyczyną powiększenia węzłów chłonnych.
DEFINICJE
- Powiększone węzły chłonne - klinicznie objawiają się powiększeniem/tkliwością.
- Wyczuwalne węzły chłonne - żuchwowe, szyjne powierzchowne, pachowe, podkolanowe, pachwinowe.
- Konieczne zbadanie jest wszystkich węzłów + ocena wielkości, powierzchni, przesuwalności, bolesności i temperatury.
PATOFIZJOLOGIA
- Budowa węzłów chłonnych obejmuje trzy oddzielne obszary.
- Warstwa korowa - zewnętrzna część węzła chłonnego; wytwarza limfocyty B i T.
- Warstwa podkorowa - małe limfocyty T i makrofagi.
- Rdzeń węzła chłonnego - limfocyty, makrofagi, komórki plazmatyczne.
- Węzły chłonne uczestniczą w filtracji chłonki, wytwarzają przeciwciała.
- Przyczyny powiększenia węzłów chłonnych wymagają różnicowania.
- Do najczęstszych mechanizmów powiększenia węzłów chłonnych zaliczamy - zapalenia, rozrost odczynowy, nowotwory.
- Miejscowe zakażenie prowadzi do powiększenia węzłów chłonnych (+ ciepłe, bolesne).
- Pewne rodzaje bakterii prowadzą do martwicy i pęknięcia węzłów chłonnych - Pasteurella, Actinomyces, Nocardia, Yersinia.
- Uogólnione powiększenie węzłów chłonnych ma związek z reakcją układu immunologicznego na - zakażenia ogólne, choroby autoimmunologiczne, nowotwory układu chłonnego.
- Przy braku miejscowego stanu zapalnego i znacznym powiększeniu węzłów - częste nowotwory układu limfatycznego.
PRZYCZYNY POWIĘKSZENIA WĘZŁÓW CHŁONNYCH
(wymagające różnicowania)
ROZROST ODCZYNOWY:
- choroby zakaźne - np. pierwotniaki, wirusy i riketsje,
- choroby tła autoimmunologicznego - np. alergiczne, autoimmunologiczne;
ZAPALENIE ZIARNINIAKOWATE - np. grzyby, bakterie i algi;
ZAPALENIE ROPNE - np. paciorkowce, gronkowce i Pasteurella;
NOWOTWORY:
- pierwotne - np. chłoniak i szpiczak z komórek plazmatycznych;
- przerzuty nowotworowe;
PROLIFERACJA KOMÓREK - np. hematopoeza pozaszpikowa.
POSTĘPOWANIE DIAGNOSTYCZNE
- Najbardziej bezpośredni sposób oceny przyczyn powiększenia węzłów chłonnych - wykonanie biopsji aspiracyjnej cienkoigłowej zmienionego węzła chłonnego.
- Biopsja chirurgiczna - dostarcza większej ilości tkanek - bardziej inwazyjna metoda.
- Konieczne - badanie morfologiczne krwi, badanie biochemiczne surowicy, badanie moczu.
POSTĘPOWANIE DIAGNOSTYCZNE PRZY POWIĘKSZENIU WĘZŁÓW CHŁONNYCH (schemat)
biopsja aspiracyjna i/lub chirurgiczna węzła chłonnego:
- badanie cytologiczne,
- badanie histopatologiczne,
- posiew;
badanie morfologiczne krwi, profil biochemiczny surowicy, badanie moczu;
przesiewowe badanie pod kątem chorób zakaźnych (testy serologiczne lub posiew):
- utrzymujące się zakażenia bakteryjne - np. Bartonella, Brucella, Mycobacterium,
- utrzymujące się zakażenia wirusowe - np. wirus białaczki kociej, wirus zakaźnego zapalenia otrzewnej kotów,
- riketsje,
- grzybice układowe,
- pierwotniaki - np. Toxoplasma;
biopsja szpiku kostnego;
badanie radiologiczne lub ultrasonograficzne klatki piersiowej, lub jamy brzusznej.
