Kleszcz łąkowy
Dermacentor reticulatus
Największy z krajowych gatunków kleszczy właściwych (Ixodidae). Miejsce jego bytowania to zadrzewione i zakrzewione doliny rzek, strumieni i kanałów, wilgotne lasy mieszane, polany, łąki śródleśne i zakrzewione pastwiska. Czas aktywności przypada na okres wiosny i lata oraz coraz częściej jesieni. Kleszcz łąkowy pełni istotną rolę w podtrzymywaniu ognisk chorób transmisyjnych. Bierze udział w przenoszeniu bakterii, wirusów, riketsji i pierwotniaków, które mogą powodować ciężkie zachowania zwierząt (także u ludzi).
Babeszjoza – najbardziej rozpowszechniona w Polsce choroba odkleszczowa u psów, niestety często śmiertelna.
Objawy tej choroby pojawiają się w ciągu kilku dni (do 3 tygodni) od żerowania zarażonych kleszczy. Początkowe objawy to gorączka, brak apetytu i ospałość. Może również występować bladość i zażółcenie błon śluzowych, odwodnienie, powiększenie wątroby i śledziony, przyspieszenie tętna i oddechów oraz ciemnobrązowe zabarwienie moczu. Zdarza się uszkodzenie nerek, a to skutkuje skąpomoczem lub bezmoczem. Rozwijająca się mocznica może prowadzić do wystąpienia wymiotów, które pogłębią odwodnienie. Czasem obserwuje się też objawy nerwowe, takie jak: brak koordynacji ruchów, niedowład kończyn miedniczych, utrata świadomości, apatia, ataki padaczkowe oraz śpiączka. W badaniach morfologicznych krwi stwierdza się małopłytkowość, neutropenię, niedokrwistość i anizocytozę. W badaniach biochemicznych surowicy krwi obserwuje się wzrost aktywności enzymów wątrobowych oraz azotemię.
Kleszcz psi
Rhipicephalus sanguienes
Kleszcze psie to pajęczaki z rzędu roztoczy wielkości kilku milimetrów, których samice po nassaniu się krwią mogą osiągać długość ponad 1 cm. Atakują ludzi i zwierzęta tylko w celu pobrania pokarmu, co zapewnia im przekształcenie się w kolejną formę rozwojową lub złożenie jaj przez samice.
Płodność samicy jest duża - może ona złożyć od 2 do 5 tys. jaj. Cały cykl rozwojowy trwa zwykle od 1 do 3 lat, a jego długość zależy od dostępności pokarmu dla form rozwojowych (larw, nimf).
Kleszcze mają duże znaczenie epidemiologiczne i epizootiologiczne. Są wektorami wielu groźnych chorób zwierząt, m. in. boreliozy, erlichiozy, babeszjozy, teileriozy i hepatozoonozy.
Pchła
Jeden z najczęściej spotykanych pasożytów zewnętrznych psów i kotów (Ctenocephalides canis i Ctenocephalides felis). Te małe (długości 2-4 mm), bezskrzydłe, spłaszczone bocznie, krwiopijne owady przenoszą wiele chorobotwórczych drobnoustrojów (np. wywołujących dżumę) i są żywicielami pośrednimi dla tasiemców (m. in. D. caninum). Pchły swój cykl rozwojowy odbywają poza żywicielem, w środowisku zewnętrznym. Dojrzałe samice pcheł traktują zwierzęta i ludzi jako źródło pokarmu (nassanie się krwi warunkuje złożenie jaj). Samica może złożyć od 25 do 50 jaj dziennie przez okres trwający nawet do 100 dni. Jaja wielkości 0,5 mm są rozsiewane w parku, lesie, domu, a nawet samochodzie, czyli wszędzie tam, gdzie zapchlone zwierzę przebywa. W ciągu kilku dni z jaj wylęgają się robakowatego kształtu larwy, które odżywiają się resztkami organicznymi oraz odchodami dorosłych pcheł. W tym okresie rozwoju dochodzi do zarażania się pcheł larwami tasiemców. Larwy przekształcają się w nieruchome poczwarki, których zewnętrzną warstwę tworzą ziarenka piasku i kurz. Oporność poczwarki pchły na niekorzystne czynniki środowiska zewnętrznego, czyni z niej swoistą „formę przetrwania” pasożyta. Cykl rozwojowy pcheł w optymalnych warunkach trwa od 3 do 4 tygodni. Może się jednak znacznie przedłużać, ponieważ pchła opuszcza kokon poczwarki dopiero, gdy zadziałają odpowiednie bodźce fizyko-chemiczne.
Po ukłuciach dorosłych pcheł u człowieka i zwierząt powstają na skórze zaczerwienione, swędzące grudki. U psów mogą wywoływać alergiczne pchle zapalenie skóry (APZS).
