W ósmej grupie zatwierdzonej przez FCI znaleźli się kolejni przedstawiciele psów myśliwskich, wysoce wyspecjalizowane rasy jak spaniele, retrievery, niemieckie płochacze i niespotykane w naszej ojczyźnie portugalskie psy dowodne.

Już nazwy zwyczajowe przyjęte w środowisku myśliwych w obrazowy sposób określają rolę i zadanie danej rasy. I tak, wyróżnić możemy płochacze, które wyszukują i wypłaszają zwierzynę z zarośli (głównie ptactwo); aportery – które po zestrzeleniu zwierzyny przez myśliwego aportują ją z ziemi lub, jak w przypadku psów dowodnych – z wody.

Psi bohaterowie rodem z myśliwskiego świata to psy łagodne i spokojne, jednak całkowicie niepozbawione temperamentu oraz energii. I chociaż w zdecydowanej większości pełnią we współczesnych czasach rolę psów do towarzystwa, to ceni się ich pojętność w szkoleniu – głównie retrievery, ich zdolność do pracy przy wykrywaniu narkotyków, rolę przewodników niewidomych, czy pomoc inwalidom. Dodatkowo wykorzystywane są w dogoterapii, coraz częściej spotykane w miejskich mieszkaniach aniżeli na polowaniach, uwielbiające zabawę i dużą dawkę ruchu.

Atrakcyjne z uwagi na wygląd, okazałe dzięki długowłosej, lśniącej i miękkiej szacie, chętnie podporządkowane człowiekowi i szalenie troskliwe w kontakcie z dziećmi – psy, które dzięki swojemu usposobieniu, opanowaniu i ufności, jaka je cechuje, przeżywają rozkwit popularności. Prawidłowo prowadzone staną się wiernym przyjacielem człowieka, kochające bezinteresownie i… mimo wszystko.

Płochacz niemiecki

Kraina pochodzenia – Bawaria (schyłek XIX w.).
Wyhodowanie psa wszechstronnie uzdolnionego w myślistwie stało się zamysłem pewnego bawarskiego leśniczego, który osiągnął swój cel poprzez prawdopodobne krzyżowanie niemieckich wyżłów długowłosych, spanieli i posokowców.
Rasa odziedziczyła po wyżłach zbliżony do nich wygląd zewnętrzny. Po spanielach z kolei umiejętność do wypłaszania zwierzyny, gonienia jej i aportowania po zestrzeleniu. Praca dolnym wiatrem po tropie to natomiast cecha posokowców.
Użytkowość rasy doceniana na zachodzie Europy, w Polsce występująca rzadko.
Wzrost psa w kłębie 48-54 cm.
Pies o muskularnej budowie, rozumnym , inteligentnym spojrzeniu.
Głowa sucha, uszy długie, owłosione, szeroko osadzone.
Ogon owłosiony, kończyny stawiane równolegle.
Sierść miękka, długa, gęsta, przyjemna w dotyku.
Umaszczenie: jednolite ciemnobrązowe, dereszowate w brązowe łaty.
Rasa mimo długiej sierści nie wymagająca specjalnej pielęgnacji.
Pies o łagodnym usposobieniu, przyjazny, występujący częściej wśród myśliwych.

Retrievery

Nazwa rasy pochodzi od angielskiego słowa ‘to retrieve’, które tłumaczymy jako ‘odszukać i przynieść’.
Psy myśliwskie używane do polowań na ptactwo w suchym polu i w wodzie. Potrafią odszukać zestrzelonego ptaka nawet w gęstwinie i na bagnach.
Rasa wykorzystywana jako przewodnicy niewidomych (we Francji psy tej specjalności to w 50% labradory, 20% - goldeny, 10% - owczarki niemieckie), psy towarzyszące osobom niepełnosprawnym, a także jako psy sportowe uczestniczące w zawodach Agility.
Doskonałe psy dla rodzin z dziećmi, niezwykle przyjazne i niekłopotliwe.
Do grupy retrieverów wyhodowanych przez Anglików w XIX w. należą 4 rasy, i tak: golden, labrador, flat coated i curly coated oraz 2 rasy amerykańsko-kanadyjskie jak: Nova Scotia duck tolling i chesapeake bay.
Powyższe rasy wywodzą się od pierwotnej wersji nowofundlandów występujących na wyspie Nowa Fundlandia i półwyspie Labrador. Nie jest pewne, czy praprzodkami retrieverów były miejscowe indiańskie psy, czy z kolei te przywiezione z Europy do Ameryki wraz z wikingami (XI w.) lub Portugalczykami i Norwegami (XVI i XVII w.).
Wszechstronna użytkowość protoplastów wspomnianych ras przejawiała się w tym, że wykorzystywano je jako psy rybackie, pociągowe i myśliwskie. Były odporne na ciężkie warunki atmosferyczne, chętnie pływały nawet w lodowatej wodzie. Wyciągały z niej sieci, wyławiały przedmioty i chwytały wyskakujące na ląd ryby.
Przywożone do Anglii z początkiem XIX w. stały się obiektem szczególnego zainteresowania, stąd zaczęto licznie je krzyżować i udoskonalać.

Golden retriever

Najpopularniejszy z retrieverów.
Krzyżowanie nowofundlanda z flat coated retrieverem, seterem irlandzkim, irish water spanielem, bloodhoundem, czarnym labradorem i nieistniejącą już rasą tweed water spaniel.
Krzyżówkę rasy rozpoczął lord Tweedmouth (1868-1890), który pragnął wyhodować aportera o złotej sierści.
Oficjalny wzorzec rasy uznany przez FCI w 1930 r.
Pies o harmonijnej i silnej budowie.
Wzrost psa w kłębie 56-61 cm, suki 51-56 cm.
Głowa pełna wyrazu, zaznaczony stop. Oczy ciemne. Uszy średniej wielkości, osadzone na wysokości oczu.
Głęboka klatka piersiowa, wydatne przedpiersie.
Ogon owłosiony z obfitym piórem.
Sierść gęsta prosta lub falista z podszerstkiem.
Umaszczenie: złote (każdy odcień).
Uspokojenie łagodne w stosunku do ludzi i do zwierząt. Łatwy w prowadzeniu, atrakcyjny w wyglądzie, popularny w Polsce i na całym świecie.
Rasa wymagająca ruchu, z tendencją do nadwagi.

Labrador retriever

Rasa pochodzi od lżejszego typu nowofundlanda.
Krzyżowanie rasy z pointerem, bloodhoundem i irish water spanielem.
Pies o zwartej, mocnej budowie.
Wzrost psa w kłębie 55-57 cm, suki 54-56 cm.
Głowa pełna wyrazu. Uszy zwisające.
Grzbiet krótki, zad skośnie opadający.
Ogon gruby u nasady, zwężający się ku końcowi, o średniej długości, bez frędzli.
Kończyny proste, mocne, ze zwartą kocią łapą.
Sierść krótka, gęsta, z podszyciem.
Umaszczenie: jednolite czarne, jednolite czekoladowe, jednolite biszkoptowe (piaskowe w odcieniach).
Pies o żywym usposobieniu, czujny i bystry. Łagodny w stosunku do ludzi i zwierząt. Bardzo pojętny i chętny do pracy.
Coraz częściej rasa spotykana w mieście, wymaga sporej dawki ruchu i szkolenia, bo tak jak wszystkie retrievery – jest do tego stworzony.
Rasa nie wymagająca specjalnych pielęgnacji.

Flat coated retriever

Rasa powstała na przełomie XVIII/XIX w.
Krzyżowanie nowofundlanda z seterem irlandzkim, water spanielem, owczarkiem szkockim, labradorem i pudlem.
Wzrost psa w kłębie do 66 cm.
Ogon obficie owłosiony.
Szata miękka z długim, połyskującym włosem.
Umaszczenie: czarne, brązowe (wątrobiane).
Rasa rzadko spotykana w Polsce, wymagająca popularyzacji.
Pies chętny do pracy, uwielbiający ruch i zabawę, o niesamowitym wyglądzie i przyjaznym charakterze.

Curly coated retriever

Rasa uznana przez FCI w 1850 r.
Krzyżowanie labradora z pudlem i water spanielem.
Pies pokryty lokami na całej szacie łącznie z nogami i ogonem.
Wzrost psa w kłębie ponad 66 cm.
Rasa jeszcze rzadsza niż flat coated.

Nova Scotia duck tolling retriever

Kraina pochodzenia – Nova Scotia (Kanada).
Rasa używana przez tamtejszych Indian do polowań na kaczki, doskonale zwabiała je z wody, aby mogły stać się łatwym celem dla myśliwych – ‘duck tolling’ z ang. ‘wabiący kaczki’.
Biali osadnicy przejęli od Indian tę formę wykorzystywania psów do polowań, a wraz z upływem czasu udoskonalali rasę, krzyżując owe psy z innymi retrieverami, spanielami, seterami i najprawdopodobniej psami pasterskimi typu collie.
Ostatecznie na skutek odpowiednich krzyżówek powstała rasa doskonała użytkowo: wypłaszająca ptactwo, zaganiająca i aportująca zestrzelone ptaki z zarośli, i z wody.
Pies silny, o krępej i muskularnej budowie.
Wzrost psa w kłębie 48-51 cm, suki 45-48 cm. Waga psa 20-23 kg, suki 17-20 kg.
Głowa silna, oczy szeroko rozstawione w kształcie migdała, koloru bursztynowego lub brązowego, o czujnym wyrazie.
Uszy trójkątne, opadające, mocno owłosione.
Szata obfita, z gęstym podszerstkiem.
Umaszczenie: czerwone, rude, pomarańczowe z białymi znaczeniami lub bez, z jaśniejszym piórem na spodniej stronie ogona.
Pigmentacja oczu, nosa i warg powinna zlewać się z kolorem szaty lub być czarna.
Pies bardzo popularny w Ameryce i Europie Zachodniej.
Rasa inteligentna, przyjazna, wzbudza zachwyt i zainteresowanie swoim umaszczeniem.

Spaniele

Niemieccy myśliwi oczekiwali od psów pracujących w łowiectwie wszechstronnych umiejętności. Angielscy z kolei specjalizowali się w hodowlach większej ilości ras przydatnych w myślistwie i do dziś stosuje się wypracowany przez nich model psich ról, mianowicie foksteriery używa się do polowań na lisy, harriery – do polowań na zające, a beagle – na króliki; retrievery pełnią funkcję aporterów, bloodhoundy – posokowce tropią ranione zwierzęta, a płochacze płoszą i wypędzają zwierzynę z ukrycia.
Do owej grupy płochaczy zaliczamy spaniele, których pochodzenie nie jest całkowicie znane. Rzeźby i wizerunki psów w ich typie odnalezione z okresu panowania Filipa Macedońskiego, a także z terenów starożytnej Kartaginy – mogą świadczyć, że protoplaści rasy żyli już w IV p.n.e.
Przodków spanieli, czyli psów długowłosych ze zwisającymi uszami używano do polowań także na terenach Hiszpanii w VII i VIII wieku. Wraz z wyprawami krzyżowymi rozprzestrzeniły się one na dalsze obszary Europy, gdzie zdobyły swoją popularność i uznanie.
W XIX w. dokonano podziału spanieli, wyróżniając:
- spaniele wodne (pracujące w wodzie);
- spaniele lądowe (pracujące przy łapaniu ptactwa w sieci lub do łowów z sokołami);
- spaniele pokojowe.
Dzisiejszy podział spanieli przedstawia się w następujący sposób, i tak:
- spaniele lądowe – małe (cocker spaniele angielskie i amerykańskie); średnie i cięższe (clumber spaniele); większe (springer spaniele angielskie i walijskie, sussex spaniele i field spaniele);
- spaniele wodne – irlandzkie spaniele dowodne (irish water spaniel) i amerykańskie spaniele dowodne (american water spaniel);
- francuskie wyżły w typie spaniela (zaliczone do VII grupy FCI) – epagneul bleu de Picardie, epagneul breton, epagneul francais, epagneul picard i epagneul de Pont-Audemer;
- spaniele pokojowe (zaliczone do IX grupy FCI) – king Charles spaniel i cavalier king Charles spaniel; kontynentalne spaniele miniaturowe papillon i phalene.

Cocker spaniel amerykański

Rasa dotarła do Ameryki w II poł. XIX w., na wystawie w Chicago zaprezentowana w 1874 r. Zaskarbiła serca Amerykanów swoim wyglądem, a nie jak w przypadku Anglików – użytkowością.
Amerykański Kennel Club od 1945 r. uznał cockera amerykańskiego za odrębną rasę i zakazał jej dalszego krzyżowania z angielskim.
Cocker amerykański jest psem mniejszych rozmiarów od krewnego z Anglii, o krótszej kufie i większych oczach. Idealna wysokość psa 38 cm, suki 35,5 cm.
Pies o zwartej budowie i mocnym kośćcu.
Klatka piersiowa głęboka, kłąb zaznaczony.
Ogon cięty w krajach dopuszczających kopiowanie.
Włos krótki i delikatny – na głowie; średniej długości z podszerstkiem – na tułowiu; obfity na uszach, brzuchu, kończynach i ogonie.
Szata jedwabista, gładka, lekko sfalowana, wymaga częstego szczotkowania.
Umaszczenie: jednolite lub podpalane, łaciate biało-czarne, łaciate biało-brązowe, łaciate biało-pomarańczowe, tricolor.
Pies o wesołym usposobieniu, pracowity i nielękliwy. Często spotykany w domach jako pies do towarzystwa.
W Polsce mniej popularny niż cocker angielski.

Cocker spaniel angielski

Stara angielska rasa myśliwska wykorzystywana do polowań na słonki (ptaki).
Doskonały płochacz i aporter w suchym polu oraz w wodzie. W Polsce występuje jako pies pokojowy.
Pies o zwartej, proporcjonalnej budowie.
Wzrost psa w kłębie ok. 40 cm.
Głowa sucha, wyraźny przełom czołowy.
Uszy w kształcie szerokich płatów, osadzone nisko, na wysokości oczu.
Klatka piersiowa głęboka, lędźwie krótkie i mocne, zad szeroki i muskularny.
Ogon zwyczajowo skracany.
Szata jedwabista, niesfalowana, z frędzlami. Konieczna pielęgnacja w zakresie wyskubywania obumarłego włosa, aby uchronić sierść psa przed skołtunieniem.
Umaszczenie: złote, czarne, czarne podpalane, czekoladowe podpalane, łaciate dwu- i trzykolorowe, przesiane, sobolowe itp.
Pies bardzo pojętny i łatwy w prowadzeniu, chętny do zabawy, wierny i oddany towarzysz.

Springer spaniel angielski

Protoplasta wszystkich spanieli za wyjątkiem clumber spaniela.
Dawniej spełniał się doskonale w wypłaszaniu ptactwa z zarośli podczas polowań z sokołami i chartami. Dziś używany jest do szukania drobnej zwierzyny i aportowania jej po zestrzeleniu.
Wzorzec rasy ustanowiony w 1967 r. i w prawie niezmienionej formie ostał się do czasów współczesnych.
Pies o silnej i zwartej budowie, odznacza się dużą wytrzymałością.
Największy wśród spanieli myśliwskich – wzrost psa w kłębie 48-52 cm.
Głowa z profilu prostokątna, uszy w kształcie wiszących płatów, osadzone na wysokości oczu.
Szyja długa, grzbiet z zaznaczonym kłębem, zad spadzisty.
Ogon gruby u nasady, z piórem, czasem skracany.
Sierść gęsta, miękka i długa – na szyi i tułowiu; znacznie dłuższa, tworząca frędzle – na przodzie piersi, dolnej części tułowia i tylnej stronie nóg.
Umaszczenie: dopuszczalne wszystkie, pożądane biało-czarne, biało-brązowe, tricolor.
Pies szalenie ufny i opanowany, ożywiony w pracy aportera i płochacza.
Rasa mniej popularna niż cocker, warta popularyzacji z uwagi na elegancję jaką prezentuje. Lubi ruch, spacery, chce być potrzebnym. Polecany do domów z dziećmi.

Springer spaniel walijski

Różnice z krewnym opisanym powyżej dotyczą przede wszystkim krainy pochodzenia, wielkości i barwy umaszczenia.
Oficjalne rozdzielenie ras nastąpiło w 1902 r.
Wzrost psa w kłębie ok. 48 cm, suki ok. 48 cm.
Umaszczenie: wyłącznie soczysta czerwień z bielą.

Aportery, płochacze i psy dowodne