Wyżły

Umiejętność ‘stójki’, czyli zamieranie w bezruchu po zwietrzeniu zwierzyny, jest wspólną cechą psów z wrodzoną pasją łowiecką. Siódma grupa zatwierdzona przez FCI skupia wszechstronne psy myśliwskie – wyżły.

Wśród wyżłów wyróżniamy dwie podgrupy. Do pierwszej zaliczymy wyżły angielskie, wyhodowane w Wielkiej Brytanii, czyli pointery oraz cztery rasy seterów. Służą one przede wszystkim do polowań na ptactwo. Posiadają zdolność do wychwycenia w powietrzu odwiatru zwierzyny (tzw. górny wiatr). Zwane są krótko legawcami.

Druga podgrupa to wyżły kontynentalne, zwłaszcza niemieckie, węgierskie i francuskie. One z kolei pracują wiatrem dolnym, tzn. wietrzą trop zwierzyny, który pozostał na podłożu. Do praprzodków naszych tropowców (od węgierskiego słowa ‘vizsla’ – ‘tropowiec’) zalicza się psy hodowane na przestrzeni wieków XVII i XVIII, które w ówczesnym czasach służyły wyłącznie do tropienia.

Podejmując decyzję o kupnie czworonoga z tej grupy, pamiętajmy, że wyżły angielskie i kontynentalne to doskonałe psy myśliwskie. Jako psy do towarzystwa częściej wybierane są setery, których miły charakter, żywiołowość oraz miękka i lśniąca sierść przesądzają o wyborze tej właśnie rasy. Wyżły to doskonali towarzysze podczas spacerów, przyjacielskie i łagodne w stosunku do ludzi, i innych zwierząt.

Mały münsterländer

• Najmniejszy z wyżłów wyhodowany w Niemczech (Westfalia, XX w.).
• Krzyżowanie staroniemieckiego wyżła długowłosego z długowłosym wyżłem francuskim (epagneul breton) i różnymi płochaczami, zwłaszcza spanielami.
• Pies o lekkiej budowie i prostokątnej sylwetce.
• Wzrost psa w kłębie 50-56 cm, suki 48-54 cm.
• Głowa sucha, uszy wiszące, szerokie u nasady i zwężające się ku końcowi.
• Grzbiet mocny. Klatka piersiowa głęboka. Brzuch lekko podkasany.
• Ogon noszony prosto, z obfitym piórem.
• Sierść na uszach, tylnej stronie nóg i na spodzie ogona – długa. Sierść na tułowiu gęsta, przylegająca.
• Umaszczenie: dereszowate, brązowo-białe.
• Pies typowo myśliwski, doskonały w polowaniach na ptactwo zarówno w polu, jak i w wodzie. Doskonale aportuje.
• Nadaje się do rodzin z dziećmi dzięki łagodnemu usposobieniu i łatwemu prowadzeniu. Wymaga ruchu, uwielbia długie spacery.
• Rasa mało popularna wśród osób niezwiązanych z łowiectwem.

Duży münsterländer

• Wzrost psa w kłębie 58-65 cm.
• Umaszczenie: czarno-białe, czarne dereszowate.
• Pozostałe cechy jak u małego münsterländera.

Pointer

• Najstarsza rasa myśliwska (Wielka Brytania, XVIII w.).
• Nazwa rasy pochodzi od angielskiego słowa ‘to point” – ‘wskazywać’.
• Za praprzodków rasy uznaje się hiszpańskie krótkowłose psy myśliwskie, które zostały sprowadzone przez angielskich oficerów ok. roku 1713.
• Krzyżowanie z przywiezionymi psami z terenów Włoch i Francji oraz z angielskim psem gończym foxhoundem.
• Dawniej pointer używany był wyłącznie do szukania i wystawiania ptactwa, zatem używany był tylko przed strzałem.
• Pies o silnej, ale smukłej budowie, o mocnym kośćcu oraz długich i umięśnionych nogach.
• Wzrost psa w kłębie 60-64 cm.
• Głowa sucha, zaznaczony stop. Oczy ciemne, łagodne w wyrazie. Uszy średniej wielkości, przylegające.
• Grzbiet silnie związany. Klatka piersiowa głęboka.
• Ogon sięgający stawu skokowego.
• Sierść krótka, gładka.
• Umaszczenie: cytrynowe, pomarańczowe, wątrobiane, czarne, łaciate, łaciate w cętki, jednolite.
• Pies o arystokratycznym wyglądzie, rzadko jednak spotykany w domu.
• Doskonały pies myśliwski, wymaga dużo ruchu w terenie.

Setery

• Długowłose psy myśliwskie hodowane w Wielkiej Brytanii do polowań na ptactwo.
• Praprzodek rasy to hiszpański spaniel przywieziony na Wyspy w X w.
• Cecha wrodzona rasy – skradający się, przyziemny chód, skłonność do przywarowania przed wypatrzoną zwierzyną, stójka w postawie warującej lub w półprzysiadzie.
• Krzyżowanie spanieli z większymi psami.
• Słowo ‘seter’ wywodzi się od angielskiego ‘to sit’, ‘to set’ oznaczającego ‘posadzić’, ‘siadać’.
• Ostateczny podział seterów nastąpił w 1880 r. i wyróżnia: setera irlandzkiego, setera szkockiego gordon i setera angielskiego.

Seter angielski

• Kraina pochodzenia – Walia.
• Hodowca, który rozpoczął pracę nad rasą, sir Edward Laverack utrzymywał jej czystość przez 35 lat. Elegancka w wyglądzie, szlachetna rasa, która nie zatraciła swoich użytkowych cech.
• Najwyższy z seterów – wzrost psa w kłębie 65-68 cm.
• Głowa noszona wysoko, wydłużona, zaznaczony stop. Uszy średniej wielkości, swobodnie zwisające.
• Szyja dobrze umięśniona. Grzbiet z wyraźnie zaznaczonym kłębem i długim zadem.
• Klatka piersiowa głęboka i szeroka.
• Ogon wysoko osadzony, z bogatym piórem.
• Sierść miękka, obfita, jedwabista.
• Umaszczenie: czarno-białe, pomarańczowo-białe, wątrobiano-białe, tricolor (tzw. blue belton z podpalaniem). Preferuje się umaszczenie w drobne cętki, a nie w duże barwne łaty.

Seter irlandzki

• Kraina pochodzenia – Irlandia.
• Krzyżowanie z seterem angielskim i pointerem oraz chartem rosyjskim.
• Pies o lekkiej budowie ciała i niegrubym, acz mocnym kośćcu.
• Wzrost psa w kłębie 58-67 cm, suki 55-62 cm.
• Głowa z charakterystycznym guzem potylicznym. Szyja wysoko trzymana.
• Grzbiet z wyraźnym kłębem.
• Ogon z piórem, krótki.
• Wysokość w kłębie równa się długości ciała.
• Sierść jedwabista, długa i lśniąca, na głowie i przedniej stronie nóg – krótka, na szyi i tułowiu – prosta, średniej długości.
• Obecny wzorzec FCI (od 1990 r.) rozróżnia setery irlandzkie z uwagi na umaszczenie, i tak:
  - seter irlandzki mahoniowy,
  - seter irlandzki mahoniowo-biały .
• Pies o wspaniałym usposobieniu, bardzo popularny w Polsce. Szalenie przyjazny, radosny i bardzo ruchliwy.

Seter szkocki gordon

• Kraina pochodzenia – Szkocja.
• Za twórcę rasy można uznać księcia Gordon (Duke of Richmond and Gordon), który prowadził hodowlę w latach ’20-tych XIX w. Do dnia dzisiejszego setera szkockiego określa się wyłącznie słowem ‘gordon’.
• Pies o proporcjonalnej budowie, harmonijnym i szlachetnym wyrazie.
• Wzrost psa w kłębie 66 cm, suki 62 cm.
• Oczy ciemnobrązowe, lśniące, inteligentne w wyrazie. Uszy średniej wielkości, przylegające do głowy.
• Szyja lekko wygięta. Tułów prosty.
• Ogon z obfitym piórem, krótki.
• Sierść miękka, jedwabista i błyszcząca, najdłuższa na piersi, pod brzuchem i na wewnętrznej stronie nóg.
• Umaszczenie: kruczoczarne z podpalaniem czerwonomahoniowym, kruczoczarne z podpalaniem ciemnym, rozmieszczonym dokładnie, jak stanowi wzorzec.
• Pies najbardziej uniwersalny ze wszystkich seterów. W myślistwie szalenie ceniony dzięki posługiwaniu się wiatrem dolnym i górnym.
• Doskonale czuje się w wodzie, którą uwielbia i której nie potrafi się oprzeć.
• Pies użytkowy, świetny myśliwy, a także doskonały pies pokojowy.

Wyżeł czeski szorstkowłosy fousek

• Przodek rasy to pierwotny wyżeł szorstkowłosy.
• Pies reprezentacyjny, elegancki w wyglądzie.
• Wzrost psa w kłębie 60-66 cm, suki 58-62 cm.
• Głowa wysoko osadzona. Przełom czołowy umiarkowanie zaznaczony.
• Oczy ciemne, o kształcie migdała. Uszy w kształcie szerokich płatów, zwisające.
• Klatka piersiowa sięgająca do łokci. Brzuch umiarkowanie podkasany.
• Ogon (jeśli dozwolone) kopiowany do 3/5 naturalnej długości.
• Szata posiada 3 warstwy: podszerstek – gęsty, miękki, długości 1,5 cm, płaszcz – prosty, szorstki, długości 3-4 cm, włos okrywowy – szczególnie szorstki, prosty, długości 5-7 cm.
• Umaszczenie: ciemny deresz z brązowymi łatami lub bez, brązowy ze znaczeniami, brązowy bez znaczeń.
• Rasa w Polsce rzadko spotykana. Rozpowszechniona w Czechach i Słowacji.
• Pies bardzo wytrzymały, wytrwały. Pracuje w polu, w wodzie i w lesie.
• Spotykany głównie w świecie myśliwych.

Wyżły niemieckie

• Wyżły niemieckie wywodzą się od hodowanych w XVII i XVIII w. psów tropiących posokowców, które hodowano we Włoszech, Francji i Hiszpanii.
• Umiejętne krzyżowanie doprowadziło w efekcie do stworzenia rasy zwanej wyżłem staroniemieckim. Był to pies o ciężkiej budowie, powolnym chodzie i dość flegmatycznym usposobieniu.
• Przełom XIX i XX stulecia doprowadził do skrzyżowania wyżła staroniemieckiego z pointerem, zwanego dzisiaj wyżłem krótkowłosym, a krzyżowanie z francuskimi gryfonami i pudelpointerem dało początek hodowli wyżła szorstkowłosego i ostrowłosego. Wyróżnia się jeszcze odmianę długowłosą, dzięki dalszej krzyżówce z francuskimi spanielami, brytyjskimi seterami i innymi europejskimi długowłosymi psami myśliwskimi.
• Wyżły niemieckie to psy temperamentne, energiczne, lecz w istocie opanowane i powściągliwe w zachowaniu.
• Łatwo się prowadzą, mocno przywiązują do właściciela, odznaczają się niebywałą skłonnością do stójki i olbrzymią pasją łowiecką.
• Doskonałe w polowaniach na ptactwo, ale także wierni towarzysze rodziny. Psy o szalenie miłym usposobieniu, inteligentne, uwielbiające długie spacery.

Wyżeł niemiecki krótkowłosy

• Pies o prostokątnej sylwetce.
• Wzrost psa w kłębie 60-64 cm.
• Głowa z wyraźnie zaznaczonym przełomem czołowym.
• Uszy umiarkowanej długości, zwisające, zwężające się ku końcowi.
• Kark silnie umięśniony. Tułów z wysokim kłębem. Klatka piersiowa głęboka, sięgająca do łokci.
• Ogon zwyczajowo skracany o 1/3 lub do połowy.
• Sierść w odmianie krótkowłosej gęsta, twarda.
• Umaszczenie: brązowe, dereszowate brązowe, dereszowate czarne z łatami lub bez.

Wyżeł niemiecki szorstkowłosy

• Pies wyższy od odmiany krótkowłosej – wzrost psa w kłębie 62-65 cm.
• Głowa z niewielką brodą i krzaczastymi brwiami.
• Szata średniej długości, ‘druciana’ bardzo twarda, przylegająca, z gęstym podszerstkiem nie przepuszczającym wilgoci.
• Umaszczenie: jednolite brązowe, dereszowate brązowe, dereszowate czarne z łatami lub bez.

Wyżeł weimarski

• Kraina pochodzenia – Weimar (XVIII/XIX w.).
• Szczególnie licznie rasa występowała na dworze wielkiego księcia Karola Augusta.
• Wzorzec rasy opracowany w 1896 r.
• Pies duży, o lekko prostokątnej sylwetce.
• Głowa ze słabo zaznaczonym stopem.
• Oczy piwne (dowolny odcień). Uszy duże, długie, zaokrąglone na końcach.
• Klatka piersiowa dobrze wysklepiona.
• Ogon nisko osadzony, często cięty.
• Umaszczenie: szare, o srebrzystym odcieniu.
• Z uwagi na rodzaj szaty FCI wyróżnia dwie odmiany:
  - wyżeł weimarski krótkowłosy (sierść krótka, miękka, błyszcząca, bez podszerstka),
  - wyżeł weimarski długowłosy (sierść długa z podszerstkiem).
• Pies bardzo elegancki, wykorzystywany na polowaniach wszechstronnie.
• Coraz częściej staje się towarzyszem rodzin z dziećmi z uwagi na swoją niewybredność, łatwość w pielęgnacji i urodę.

Wyżeł węgierski

• Rasa trafiła na Węgry wraz z koczowniczymi ludami zza Karpat i Turcji w XIV w.
• Krzyżowanie miejscowych psów z pointerem i wyżłami niemieckimi.
• Wzorzec rasy oficjalnie uznany przez FCI w 1936 r.
• Pies średniej wielkości, o szczupłej sylwetce i szlachetnym wyglądzie.
• Wzrost psa w kłębie 58-64 cm.
• Oczy ciemne, owalne, o inteligentnym wyrazie. Uszy w tyle głowy, w kształcie zaokrąglonego V, zwisające.
• Szyja łukowato wygięta. Grzbiet umięśniony, napięty.
• Lędźwie krótkie, zad szeroki.
• Chód energiczny i lekki w kłusie, w pracy galop.
• Włos twardy, krótki, gęsty, bez podszerstka.
• Umaszczenie: rude i złote (różne odcienie). Niepożądane odcienie brązowe i czerwone. Dopuszcza się małą białą łatkę na piersi.
• Pies wszechstronnie uzdolniony, zarówno do pracy w polu, jak i w wodzie oraz w lesie. Niezmordowany w pracy, ze zdecydowaną stójką. Odporny na różne warunki atmosferyczne.
• Spokojny w zachowaniu, przyjacielski, mocno związany z właścicielem, łatwo się prowadzi. Coraz częściej spotykany w domach mieszkalnych jako pies do towarzystwa.