Jamniki to psy powszechnie znane na całym świecie. Należą do czwartej grupy stworzonej przez FCI. Ich trzon genealogiczny, tak jak w większości starych ras, nie jest dokładnie znany. Domniemywa się, że pochodzą z egipskich psiarni faraonów. Inne hipotezy zakładają, że jamniki wywodzą się z Niemiec, a nawet z Hiszpanii. Najbardziej prawdopodobną jest wersja, że ich praprzodek był germańskim krótkonogim psem gończym zwanym ‘Dachsbracke’ (od niemieckiego słowa ‘Dachs’ – borsuk).
Pierwotnym założeniem hodowców było stworzenie rasy, która goniłaby zwierzę po tropie. Kiedy jednak wprowadzono zakaz łowienia w potrzaski borsuków, lisów i innych zwierząt, te doskonałe psy myśliwskie o dobrym węchu zaczęto używać do norowania. Ich niewysoki wzrost oraz ciętość stały się niezwykle pomocne w tych zajęciach.
W dzisiejszych czasach jamniki odznaczają się wszechstronną użytecznością myśliwską. To świetni dzikarze, posokowce i tropowce. Dodatkowo, zaczęły pełnić funkcję psów do towarzystwa i psów pokojowych. Są niezwykle mocno przywiązane do właściciela, bardzo ruchliwe i wesołe, niestety nie zawsze posłuszne i zdarza się, że hałaśliwe. Polecane do domów z dziećmi, osobom starszym i do małych miejskich mieszkań.
Od połowy XIX w. zaczął się kształtować wygląd jamnika.
Ostatecznie zatwierdzono trzy typy jamnika, i tak: krótkowłosy (1822 r.), szorstkowłosy (koniec XIX w.), karłowata odmiana krótkowłosa (początek XX w.).
Zgodnie z obowiązującym wzorcem FCI jamniki dzielimy na trzy odmiany w oparciu o rodzaj szaty oraz na trzy odmiany według wielkości, czyli obwodu klatki piersiowej. Decyzja o przydzieleniu osobnika do danej grupy jest zależna od pomiaru obwodu klatki piersiowej oraz wagi. Jamniki królicze, najmniejsze – w obwodzie klatki nie powinny przekraczać 30 cm, miniatury – 35 cm, a standardy – o wadze nieprzekraczającej 9 kg i w obwodzie przekraczające 35 cm.
Wobec powyższego wyróżniamy:
- jamnika krótkowłosego standardowego,
- jamnika krótkowłosego miniaturowego,
- jamnika krótkowłosego króliczego,
- jamnika długowłosego standardowego,
- jamnika długowłosego miniaturowego,
- jamnika długowłosego króliczego,
- jamnika szorstkowłosego standardowego,
- jamnika szorstkowłosego miniaturowego,
- jamnika szorstkowłosego króliczego.
Wspólny wzorzec jamników:
- Pies małego wzrostu, o mocnej i muskularnej budowie.
- Tułów długi, z wysokim kłębem, prosty grzbiet, zad dobrze umięśniony.
- Kończyny bardzo krótkie, proste nogi.
- Głowa zwęża się w kierunku nosa.
- Szyja długa, sucha. Uszy średniej wielkości, zaokrąglone, zwisające.
- Ogon prosty.
- Pies zgrabny, bardzo ruchliwy.
Jamnik krótkowłosy
- Bezpośredni potomek Dachsbracke’a.
- Pies o dobrym węchu, wytrwały w pracy, skłonny do gonienia zwierzyny po tropie.
- Sierść krótka, błyszcząca, gęsta, przylega równomiernie na całym ciele.
- Umaszczenie: rude w różnych odcieniach, śniade (sobolowe – rude z ciemnymi nalotami), podpalane (czarne, czekoladowe), marmurkowe, łaciate, pręgowane. Za wadę uznaje się umaszczenie jednolite czarne i jednolite czekoladowe.
Jamnik długowłosy
- Krzyżowanie jamnika krótkowłosego z rasami długowłosymi, przede wszystkim ze spanielem.
- Cechy psychiczne – mniejsza ciętość, większa zdolność na układanie i prowadzenie, aportowanie, praca w wodzie.
- Owłosienie dłuższe, miękkie, z połyskiem. Frędzle na uszach, szyi, brzuchu i udach.
- Ogon o bogatym piórze.
- Umaszczenie: dopuszczalne jak u jamnika krótkowłosego.
Jamnik szorstkowłosy
- Krzyżowanie jamnika krótkowłosego ze sznaucerem i terierami krótkonożnymi.
- Sierść szorstka, z podszyciem.
- Obfite owłosienie na głowie – brwi, broda, wąsy.
- Umaszczenie: dzicze.
