Wapń i fosor
To składniki kości i zębów. Regulują czynności nerwów i mięśni. Wapń bierze również udział w krzepnięciu krwi i przewodzeniu impulsów nerwowych. Fosfor jest składnikiem wysokoenergetycznych fosforowych związków organicznych. Prawidłowy stosunek Ca:P = 2:1. Niedobór Ca i P powoduje rachititis (krzywica) u zwierząt rosnących, natomiast u zwierząt dorosłych osteomalatio (łamikost), a także zaburzenia rozmnażania.
Niedobór Ca, nadmiar P: to wtórna żywieniowa nadczynność przytarczyc (gdy żywimy głównie wątróbką, pokarmem mięsnym bez kości/mączki kostne).
Niedobór P - Hipofosfatemia: wymioty, biegunki, nadczynność przytarczyc, osłabienie, śpiączka, odwapnienie kości.
Źródło Ca: nabiał, fasola, soja, łosoś, sardynki, warzywa liściaste.
Źródło P: jaja, drób, mięso, ryby (makrela), pełne ziarno, orzechy.
Potas
Główny kation wewnątrzkomórkowy, pełni podstawową rolę w przemianach energetycznych, reguluje ciśnienie osmotyczne komórek, ponadto odpowiedzialny za prawidłową pracę serca i wymianę gazową. Pobudza wydzielanie komórek warstwy kłębuszkowej nadnerczy, antagonista wapnia, zwiększa przepuszczalność błon oraz wpływa na aktywność wielu enzymów.
Hipokaliemia
Spowodowana jest niedostateczną podażą w pożywieniu lub utratą przez nerki i przewód pokarmowy. Może być również spowodowana głodówką. Powoduje zaburzenia czynności OUN i obwodowego, mięśni poprzecznie prążkowanych i gładkich, serca, nerek, zaburzenia gospodarki kwasowo-zasadowej.
Objawy mózgowe: senność, apatia, czasem pobudzenie, w ciężkich przypadkach śpiączka, wzdęcia, zaparcia, porażenny niedowład jelit.
Hiperkaliemia
Dochodzi do zmian strukturalnych lub zaburzenia czynności nerek, w ciężkiej postaci następuje ich niewydolność z oligonurią i anurią, a co za tym idzie - rozwój kwasicy metabolicznej. Obniżenie siły mięśniowej lub całkowite ich porażenie. Może towarzyszyć temu apatia.
Sód
Jego główną funkcją jest utrzymanie odpowiedniego ciśnienia osmotycznego w przestrzeni pozakomórkowej, a także utrzymanie odpowiedniej objętości wody w ustroju. Składowa powstawania prądów czynnościowych.
Hiponatriemia
Wymioty, biegunka, niewydolność nerek i kory nadnerczy, nadmierne pobieranie wody, zmniejszenie wydalania wody, osowiałość, padaczka, niekiedy odwodnienie.
Hipernatriemia
Główne objawy to biegunka, bóle kolkowe, wymioty, nietrzymanie moczu, wielomocz, przechodzący później w bezmocz, ślinotok, zaburzenia nerwowo-czuciowe i nerwowo-ruchowe, a także surowiczy wyciek z nosa.
Sód podawać do karmy w postaci soli kuchennej 0,5-1% z dostępem wody.
Chlor
Odpowiedzialny za regulację gospodarki wodnej w organizmie, a także równowagi kwasowo-zasadowej, czy transportu glukozy. Wspomaga proces usuwania toksyn, posiada również funkcję trawienną (kwas solny), zapobiega chorobom nerek, hamuje utratę włosów. Wydalany jest głównie z moczem, potem oraz kałem.
Niedobór łącznie z niedoborem sodu: przy nasilonych wymiotach, biegunkach, w schorzeniach nerek. Powoduje wypadanie włosów, zębów, skurcz mięśni, problemy gastryczne, drgawki, ogólne osłabienie, zaburzenia świadomości, tachykardię, śmierć.
Nadmiar: powoduje gorączkę, przyspieszenie pracy serca i oddechów, utratę przytomności, a nawet śmierć.
Źródło: sól kuchenna.
Magnez
Bierze udział w przemianach węglowodanów, białek i tłuszczy, aktywuje liczne enzymy, działa ściśle z wapniem i fosforem. Odpowiedzialny za oddychanie tkankowe, niezbędny w tworzeniu kompleksów ATP, AMP, ADP. Zmniejsza toksyczność cynku, ułatwia wydalanie ołowiu. Ok. 60% magnezu zawarte jest w kościach, 40% w tkankach miękkich.
Hipomagnezemia
Występuje podczas głodzenia, niedoczynności przytarczyc, nadczynności tarczycy. Do głównych objawów zaliczamy wzmożone drżenie mięśniowe, skurcze mięśni, osłabienie, nudności, napady tężyczki, drażliwość, stany lękowe, omamy, zaburzenia snu.
Hipermagnezemia
Brak ryzyka przedawkowania, bo diety ubogie w Mg. Objawy można odwrócić, wprowadzając dożylnie odpowiednią ilość wapnia.
Źródło: banany, kasze, orzechy, ryby, mleko, soja, melasa, twarda woda, jadalne rośliny zielone.
Żelazo
Składnik mioglobiny i hemoglobiny. Jego zadaniem jest transport tlenu, niezbędny element wielu enzymów włączonych w procesy oddychania na poziomie komórkowym z wydzieleniem energii.
Niedobór: pojawia się anemia z objawami słabości i zmęczenia.
Nadmiar: powoduje utratę apetytu, spadek masy ciała.
Miedź
Składnik wielu systemów enzymatycznych, tworzenie pigmentu melaniny. Miedź jest ściśle związana z metabolizmem żelaza.
Niedobór: podobnie jak w przypadku żelaza - anemia, nieprawidłowości w budowie szkieletu, zmniejszenie stabilności i wytrzymałości kolagenu kości.
Nadmiar: anemia, współzawodniczenie miedzi i żelaza w procesie wchłaniania w jelicie cienkim, zapalenie i marskość wątroby u teriera białego, i dobermana.
Cynk
Funkcje enzymatyczne i synteza białka. Wymagany przez psy i koty. Jest składnikiem kompleksów cząsteczek organicznych zawierających fosfor. Istotny w utrzymaniu pielęgnacji skóry i sierści.
Niedobór: słaby wzrost, jadłowstręt, atrofia jąder, wyniszczenie i uszkodzenia skóry, pogorszenie wyglądu i zdrowia zwierzęcia.
Nadmiar: przy normalnej zawartości Fe i Cu nie wywołuje negatywnych skutków.
Jod
Bierze udział w syntezie hormonów tarczycy, które regulują tempo metabolizmu.
Niedobór: apatia, senność, otępienie, zmiany na skórze i włosach, powiększenie i obrzmienie tarczycy, wzmożona aktywność tarczycy. A także, co jest bardzo istotne - zaburzenia reprodukcji, zamieranie zarodków.
Nadmiar: może być toksyczny, spadek apetytu, spadek masy ciała, podwyższenie temperatury, obniża się synteza hormonów tarczycy, co powoduje powstanie wola.
Źródło: owoce morza, ryby morskie, warzywa pochodzące z terenów bogatych w jod.
Kobalt
Składnik witaminy B12.
Selen
Bierze udział w mechanizmach antyoksydacyjnych, niezbędny dla wzrostu i płodności.
Niedobór: zmiany degeneracyjne mięśni szkieletowych i mięśnia sercowego, u innych gatunków może doprowadzić do rozmiękania mózgu, zaburzeń w reprodukcji, spadku odporności.
Nadmiar: szybko prowadzi do zatruć, może być toksyczny (podawanie nieodpowiednich leków, skażenia przemysłowe, źle zbilansowana karma). Objawy to: wymioty , biegunki, poliuria, sinica, duszność, podwyższona temperatura, może być płyn w jamie opłucnowej.
Chrom
Udział w przemianach węglowodanów, synteza i regulacja poziomu lipidów we krwi, metabolizm białek, synteza kwasów nukleinowych, krzepnięcie krwi.
Niedobór: rzadko (przy skrajnie bezmięsnym żywieniu), wówczas objawy takie, jak - niepokój, stany lękowe, zmęczenie, utrata masy ciała, zaburzenia gospodarki białek i lipidów.
Nadmiar: zaburzenie działania insuliny, stymuluje powstawanie nowotworów, zatrucia głównie u przeżuwaczy i drobiu (biegunka, brak łaknienia, dermatitis, porażenie układu oddechowego, nowotwory płuc). Jest substancją karcinogenną.
Źródło: drożdże piwne, wątroba wołowa, groszek zielony, ryby (halibut), kukurydza, jaja.
Bor
Odpowiada za prawidłowe współdziałania pierwiastków, stabilizuje stężenie estrogenów, pobudza tworzenie tkanki kostnej, zmniejsza wydalanie wapnia z moczem.
Zatrucia: powoduje niezborność ruchów, uszkodzenia nerek, spadek stężenia hemoglobiny, zmiany skórne, zahamowanie wzrostu, spadek hematokrytu, podrażnienie błon śluzowych.
Źródło: owoce, orzech, warzywa strączkowe.
