Żyjąc społecznie, tworzy kolonię zwaną rodziną pszczelą, w skład której wchodzą osobniki dorosłe (postać imago) oraz postacie rozwojowe zwane czerwiem.
W owej pszczelej rodzinie istnieje ścisła współzależność osobników i tym samym konkretny podział wykonywanych czynności. Dlatego też pszczoła pozbawiona kontaktu ze swoją bracią ginie w bardzo krótkim czasie.
Pszczela rodzina jest organizmem zbiorowym i tylko jako całość podejmuje się wykonywania prac przeznaczonych dla swojego rodzaju:
- buduje plastry i naprawia wnętrze ula,
- tworzy kłąb zimowy,
- zajmuje się gospodarką miodem, pyłkiem, woskiem, wodą,
- a nawet ciepłotą i dopływem powietrza.
Dodatkowo, cała rodzina reguluje intensywność składania jaj przez matkę, wychowuje potomstwo oraz strzeże i broni ula.
Przy swoistym podziale gatunków zwierząt na samce i samice, wśród pszczół oprócz samców zwanych trutniami, występują dwie postacie samic. Matka, czyli samica całkowicie wykształcona oraz robotnice – samice, które nie posiadają w pełni wykształconych narządów rozrodczych. Natura jednak wyposażyła je w narządy ułatwiające wykonywanie prac związanych ze zbiorem pokarmu, budową plastrów i wychowaniem nowych osobników.
Najsilniejsze pszczele rodziny mogą liczyć nawet do 80 tysięcy osobników, jednak ich uśredniona wartość wynosi ok. 40-50 tysięcy. Jesienią liczba zmniejsza się do 20-25 tysięcy osobników, a wczesną wiosną na skutek naturalnego ubytku starszych pszczół – liczy jedynie 10-15 tysięcy.
